In de zomermaanden is het een bekend tafereel op de boerderijen: het inkuilen van gras. Deze essentiële werkzaamheden maakt het voor veehouders mogelijk om ruwvoer te bewaren voor de winterperiode.
Net zoals het reguliere grasmaaien, is het inkuilen een zorgvuldig proces dat draait om optimale groeiomstandigheden voor melkzuurbacteriën.
Melkzuurbacteriën en het inkuilproces
Het inkuilproces is een samenspel tussen micro-organismen en omgevingsfactoren. Gras, een natuurlijke habitat voor bacteriën, schimmels en gisten, ondergaat na het maaien een transformatie waarbij deze micro-organismen hun rol spelen in de afbraak van het gras. In deze strijd tussen goede (melkzuurbacteriën) en slechte (boterzuurbacteriën) bacteriën, is het essentieel dat melkzuurbacteriën de overhand krijgen.
Het maaimoment en de veldperiode
Veehouders hebben invloed op de uitgangspositie van melkzuurbacteriën door beslissingen. Het maaimoment is cruciaal: vlak voor het schieten van de aar bevat het gras optimale hoeveelheden suiker en eiwit, wat gunstig is voor de conservering. De veldperiode na het maaien mag niet te lang zijn om verlies van voederwaarde te voorkomen.
Aanrijden en afdekken: de kunst van het behoud
Het inkuilen is meer dan alleen maaien. Het is een kunst die zich uitstrekt tot het aanrijden en afdekken van de graskuil. Aanrijden is van belang om een zuurstofloze omgeving te creëren, maar hierbij is het drogestofpercentage van het gras cruciaal. Te veel veerkrachtig gras kan zuurstof toelaten, wat schimmelvorming en broei veroorzaakt.
Het afdekken van de kuil is een proces met zuurstofdichte onderfolie en landbouwplastic. De stabiliteit van de kuil wordt bereikt door een pH-daling, waarbij melkzuurbacteriën de leiding nemen en de gewenste zuurgraad tussen 4 en 5,5 wordt bereikt.
Kuilbeheer
Voor veehouders die meerdere grassnedes over elkaar inkuilen, ontstaat het risico van herintreding van zuurstof. Dit vraagt om zorgvuldig beheer, waarbij het verwijderen van de onderfolie op het laatste moment plaatsvindt. Het openen van de kuil na enkele maanden biedt wederom een kans voor zuurstof, waardoor zorgvuldigheid geboden is.
Meer dan een praktische boerentaak
Het inkuilen van gras is meer dan een praktische boerentaak. Het is een kunst van conservering. Het behoud van optimale groeiomstandigheden voor melkzuurbacteriën vereist aandacht voor elk detail, van maaimoment tot aan kuilbeheer. Een goed ingekuilde kuil vormt de basis voor voeding van het vee gedurende de wintermaanden, en het vakmanschap van de veehouder komt tot uiting in de kwaliteit van deze wintervoorraad.
